طراحی کانال تهویه مطبوع

یکی از ملزومات آسایش انسان پس از قرارگیری و سکنی در محل، ایجاد شرایط محدوده آسایش مانند دمای هوا و جریان هوای مطلوب می باشد که این امر یکی از وظایف مجریان پروژه های ساختمانی بوده و می باید در نظر گرفته شود. طراحی کانال تهویه مطبوع یا Design of air condition channel  یکی از مباحث مهم در زمینه تأسیسات ساختمانی بوده که زیر مجموعه های زیادی را در بر می گیرد. درحقیقت با گسترش تکنولوژی در کلیه جهات زندگی امروزه شاهد رشد و گسترش نسل جدید از مصالح و تجهیزاتی ساختمانی از جمله کانال ها می باشیم که در بحث تهویه مطبوع و طراحی کانال تهویه مطبوع سهم بسزایی را دارند.  

در واقع پیش از شروع کار طراحی کانال تهویه مطبوع مربوطه به منظور دارا بودن یک سیستم تهویه مطبوع مناسب نیازمند تجهیز یا دستگاهی می باشیم که فعالیت های مختلفی را از جمله سرمایش و گرمایش و رطوبت زنی و امر تصفیه هوا را به طور کامل انجام دهد و جریان هوایی مطبوع به داخل فضای موردنظر وارد کند. این سیستم به اجزای مختلفی مانند کانال و اتصالات مربوطه نیازمند است که به منظور اجرای آن در ابتدا باید طراحی کانال تهویه مطبوع مورد نظر انجام پذیرد. طراحی کانال تهویه مطبوع ابعاد مختلفی را از انواع کانال مصرفی تا انواع روش های طراحی کانال تهویه مطبوع دربرمی گیرد. 

همانطور که گفته شد تهویه مطبوع یک جزء لاینفک در سیستم هوارسانی بوده و وجود آن در کلیه اماکن اعم از مسکونی، اداری و … بسیار حیاتی می باشد. لذا طراحی کانال تهویه مطبوع نیز بسیار مهم بوده و می باید توسط افراد متخصص انجام پذیرد. در طراحی کانال تهویه مطبوع باید به محدودیت هایی مانند فضای اجرا، افت اصطکاکی، سرعت، سطح صدا، نشتی و انتقال حرارت توجه ویژه ای داشت. در ادامه می توان طراحی کانال تهویه مطبوع را بر اساس انواع کانال کشی در دو دسته سرعت و فشار جای داد که سرعت به دو نوع بالا و پایین و فشار به سه قسم بالا، متوسط و پایین تقسیم بندی می شود. 

یکی از نکات مهم در طراحی کانال تهویه مطبوع، عوامل مؤثر بر افت فشار هوا در کانال می باشد که می توان سرعت جریان هوا، اندازه کانال، زبری و طول کانال را از جمله عوامل مؤثر در این زمینه دانست. در واقع عوامل نام برده شده در طراحی کانال تهویه مطبوع شامل هر دو دسته تهویه خانگی و صنعتی می شوند و می باید بر اساس دستورالعمل های موجود در این زمینه عمل کرد. لازم به ذکر است که در حال حاضر در کشور عزیزمان ایران شرکت های مختلفی مشغول به فعالیت در این زمینه بوده که طراحی کانال تهویه مطبوع یکی از فعالیت های ایشان بوده که باید به منظور دریافت این خدمات و سایر خدمات از قبیل دریافت لیست قیمت و نحوه فروش تجهیزات و مشخصات فنی اجزاء با ایشان تماس برقرار کرد. 

پس از آنچه که در مورد طراحی کانال تهویه مطبوع گفته شد و نیاز مبرم سیستم های مختلف تهویه مطبوع به کانال یا داکت به عنوان عضوی مهم در انتقال جریان هوای رفت و برگشت، این اجزاء را در دوسته کلی می توان جای داد. دسته اول، تقسیم بندی کانال مورد استفاده در طراحی کانال تهویه مطبوع بر اساس شکل ظاهری و نوع سطح مقطع آن که به دو دسته دایره (مدور) و چهارگوش تقسیم بندی می شود. دسته دوم انواع کانال موردنیاز در طراحی کانال تهویه مطبوع و اجرای آن بر اساس مصالح به کار رفته در ساخت آن که انواع مختلفی را شامل می شود و در ادامه به بیان ویژگی و مشخصات فنی آن ها خواهیم پرداخت. 

کانال گرد و چهارگوش مورد مصرف در طراحی کانال تهویه مطبوع 

این اجزاء از ابزار مهم تأسیسات ساختمانی بوده که می باید بر حسب لزوم از انواع مختلف آن ها در امر هوارسانی بهره برد. کانال گرد به دلیل افت فشار کمتر در نتیجه اصطکاک کمتر و در نهایت راندمان کاری بالاتر یکی از گزینه های مناسب طراحی کانال تهویه مطبوع می باشد اما به دلیل سختی در اجرا و پیچیدگی اجزاء کمتر از آن بهره گرفته شده و بیشتر در فضاهای ورزشی و صنعتی به کار برده می شود. کانال چهارگوش در دو شکل سطح مقطع مربع و مستطیل به کار برده می شود که هرچقدر شکل سطح مقطع به مربع نزدیکتر باشد از راندمان بالاتری برخوردار است. 

انواع کانال های مصرفی در طراحی کانال تهویه مطبوع بر حسب جنس

کانال گالوانیزه 

یکی از قدیمیترین مصالح مورد استفاده در ساخت کانال می باشد که در ضخامت های 0.6، 0.8 و 1 تا 2 میلیمتر قابلیت ساخت و طراحی کانال تهویه مطبوع را دارد. به دلیل قیمت پایین و در دسترس بودن بیشتر مورد استفاده قرار گرفته که می باید حتما در طراحی کانال تهویه مطبوع گالوانیزه بحث عایق و پیش عایق کردن آن نیز در نظر گرفته شود. 

کانال فلکسیبل 

به دلیل قابلیت انعطاف پذیری و پیش عایق بودن کاربرد زیادی داشته که بر کارایی آن می افزاید و از جمله محصولات نوین ساختمانی بوده که فاقد معایب کانال های سنتی است و در طراحی کانال تهویه مطبوع بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از مصالح مختلفی در ساخت آن می توان بهره برد. 

کانال پیش عایق

این محصول در انواع مختلفی موجود می باشد که یکی از تجهیزات مورد استفاده در طراحی کانال تهویه مطبوع می باشد و به دلیل قابلیت پیش عایق بودن بر مزایا و کاربری های آن افزوده می شود. 

کانال پارچه ای  

این کانال مقاومت بالایی در برابر ضربات فیزیکی و خوردگی ناشی از اسید دارا بوده که مناسب طراحی کانال تهویه مطبوع در اماکن صنعتی می باشد. 

قوانین عمومی و کلی طراحی کانال های تهویه

هوا حتی الامکان بصورت مستقیم انتقال داده شود تا در فضا،انرژی و مواد صرفه جویی شود.

باید از تغییرات ناگهانی مسیر اجتناب کرد.اگر تغییرات ناگهانی مسیر اجتناب ناپذیر باشند باید از روتیتینگ بلیدز استفاده شود تا افت فشار کاهش یابد.

باید سطح مقطع ها به تدریج تغییر کند. زاویه تغییر کمتر از 20 درجه باشد.

نسبت طول به عرض در کانال های تهویه مستطیلی شکل باید حتی الامکان به 1 نزدیک باشد و بطور طبیعی نباید از 4 تجاوز کند.

برای کاهش سروصدا(آلودگی صوتی) و لرزش( ارتعاش) باید سرعت هوا در حد مجاز باشد.

جنس و مواد کانال تهویه باید صاف باشد تا اتلاف ناشی از اصطکاک کاهش یاب

نیاز های اصلی یک سامانه کانال کشی تهویه مطبوع هوا عبارتند از

• انتقال مقدار جریان هوای مشخص به محل از پیش تعیین شده
• باید از نظر هزینه های اولیه، عملکرد دمنده و فضای ساختمانی مقرون به صرفه و اقتصادی باشد.
• نباید ایجاد و انتقال سرو صدا داشته باشد.

بطور کلی در زمان طراحی یک سامانه کانال کشی تهویه مطبوع هوا، نسبت جریان هوای مورد نیاز از طریق محاسبه نیرو مشخص شده است.در ابتدا موقعیت دمنده ها و خروجی های هوا ثابت در نظر گرفته می شوند.سپس نقشه کانال تهویه با احتساب فضای موجود و سهولت ساخت و ساز کشیده می شود.اصولا برای انتقال مقدار جریان هوای مورد نیاز می توان از ترکیب چند کانال تهویه مطبوع هوا استفاده کرد.بنابراین برای یک سامانه داده شده تنها یک راه حل بهینه وجود دارد.در نتیجه ضروری است مناسبترین پارامترهای طراحی شناسایی گردد، سپس طرح را بهینه سازی کرد.

کانال کشی تهویه مطبوع

نصب و راه اندازی کانال تهویه مطبوع ( HVAC Duct ) تقریبا در تمام خانه ها و ساختمان های تجاری لازم و ضروری است. کانال انتقال هوا برای اهداف گرمایشی ، تهویه و تهویه مطبوع به کار می رود. داشتن یک سیستم تهویه مطبوع با عملکرد خوب ،گرمایش و تهویه ساختمان را تضمین میکند و به بهینه سازی مصرف سوخت کمک شایانی خواهد کرد.

کانال انتقال هوا میتواند از جنس های مختلفی ساخته شود. کانال های گالوانیزه با عایق کاری مناسب گزینه مناسبی برای انتخاب یک سیستم اتقال هوا به شمار می آید.

انتخاب ، نصب و راه اندازی یک سیستم تهویه مطبوع مناسب برای راحتی کسانی که در سک ساختمان زندگی میکنند بسیار مهم تلقی میشود.مسیر کانال کشی هوا باید طوری انتخاب شوند که کمترین فضای اشغالی را در بر گیرند.

حفظ کیفیت هوا در هر خانه و ساختمان تجاری یک مسئله بزرگ به شمار میرود. این مسئله توسط سیستم های تهویه مطبوع مجهز به فیلتر قابل حل خواهد بود.این سیستم ها از فیلتر های مخصوصی برای جذب آلودگی هایی نظیر دود سیگار و ماشین ، مواد شیمیایی و گرد و غبار استفاده میکنند. این فیلتر ها کمک زیادی در بهبود کیفیت هوا انجام میدهند.

داشتن اطلاعات کافی در مورد تهویه مطبوع به ساکنان ساختمان ها کمک خواهد کرد تا در طراحی و انتخاب سیستم های گرمایشی و سرمایشی بهترین انتخاب را داشته باشند.